De monsterrollen van Steenwijk

Rond 1600 werd door Prins Maurits een hervorming doorgevoerd van het leger. Hij liet zijn mannen ook in rustiger perioden oefenen zonder echt te vechten, zodat automatismen ontstonden en de manschappen geen tijd hadden om op rooftocht te gaan. Deze oefensessies werden door de bevolking met verbazing bekeken, maar men vond het ook vermakelijk. Uiteindelijk wierp al dat oefenen wel zijn vruchten af.

In die tijd bestond het leger uit huurlingen. Monsterrollen zijn lijsten met de namen van soldaten die dienst namen of aanmonsterden in dit zogeheten Staatse Leger. Naast deze soldaten zijn vaak ook een arts, geestelijke, schrijver, trompetter en tamboer in de administratie te vinden. Vaak kregen ze een contract voor een seizoen. Een seizoen begon in het voorjaar en eindigde in het najaar. In de winter werd er over het algemeen niet gevochten. De weersomstandigheden lieten dat vaak niet toe.

Ook in Steenwijk waren soldaten gelegerd. De Steenwijkse monsterrollen beginnen in 1644 en lopen door tot 1686. Voor mensen die zich bezighouden stamboomonderzoek  kunnen de rollen interessant zijn, aangezien soms de plaats van herkomst van de soldaat vermeld staat. Er komen bijvoorbeeld ook namen van soldaten uit Oost-Europa in voor. Omdat de monsterrollen voor één seizoen werden opgemaakt, komt het regelmatig voor dat de naam van een militair meerdere malen wordt vermeld. Ook voor de Monsterrollen geldt dat het aanbeveling verdient om verschillende schijfwijzen te proberen bij het onderzoek in deze bron.

Wilt u zelf speuren naar uw familie in deze bronnen? Kijk dan bij Burgerboek en Monsterrollen.

Een fragment van de monsterrollen uit 1644
Een fragment van de monsterrollen uit 1644.