Fijnslijpen van vaar- en verhuurbeleid

Het nieuwe vaar- en verhuurbeleid is in december 2020 vastgesteld. Bij de vaststelling is met de raad afgesproken dat het beleid na het eerste vaarsseizoen geëvalueerd zou worden om inzicht te krijgen in de ervaringen van de uitvoering in de praktijk. De evaluatie bestond uit een enquête voor inwoners en ondernemers en verdiepende gesprekken met belangenpartijen. Hieruit blijkt onder andere dat de nieuwe regels tot zorg leiden in Giethoorn.

Nog geen eindstation

De evaluatie is volgens wethouder Bram Harmsma het resultaat van een ‘degelijk proces’, waarin bewoners en ondernemers ruimschoots hun zegje hebben gedaan. ‘Het beleid staat, maar is natuurlijk niet in beton gegoten. Op verzoek van de raad kwam na dit eerste vaarseizoen een evaluatie op tafel, en daaruit blijkt wel dat we met elkaar het beleid moeten fijnslijpen’, zegt Harmsma. ‘We hebben nu goed zicht op de effecten van het vaar- en verhuurbeleid. We hebben objectieve cijfers. We spreken vaak van extreme drukte, maar zonder dat die op concrete cijfers is gebaseerd. Met de camera’s hebben we nu voor het eerst feitelijke informatie in handen over de aantallen boten die per dag door de gracht varen. Afgelopen jaar hebben we 6 dagen gehad waarbij meer dan 1.000 boten langs de camera’s gevaren zijn. Samen met de belangengroepen willen we hier duiding aan gaan geven.’

Verschil in belevingswereld

Met de nieuwe vaar- en verhuurverordening hoopt de gemeente vooral in Giethoorn voor meer balans te zorgen tussen de toenemende druk van toerisme op het dagelijkse dorpsleven en de economische voordelen daarvan. Met de vaarbelasting draagt de bezoeker, via de ondernemers, bij aan de leefbaarheid in het dorp. Voor de een gaat het niet ver genoeg, en de ander vindt het te ver gaan. Over de effecten tot nu toe zijn zowel ondernemers- als bewonersorganisaties nog niet tevreden. ‘Al lopen hun argumenten uiteen. De belangen én belevingswerelden van ondernemers en inwoners verschillen van elkaar. Ons is er veel aan gelegen om een goede balans tussen leefbaarheid en toerisme in Giethoorn te krijgen. Waarbij het authentieke karakter van het dorp behouden blijft en er een veilige en vlotte doorstroming is op de gracht’, zegt Harmsma. 

Er is nog zoveel te ontdekken

Eén van de nieuwe regels uit de verordening is invoering van vaarbelasting in de Dorpsgracht van Giethoorn. Met een tarief dat afhankelijk is van de grootte van de boot.  Zo hoopt de gemeente het gebruik van brede vaartuigen in het dorpshart te ontmoedigen en een vlottere, veilige doorvaart te stimuleren. ‘We stimuleren de ondernemers ook om hun gasten andere routes of arrangementen aan te bieden dan alleen het rondje Giethoorn. Zo hebben we bijvoorbeeld Stichting Weerribben-Wieden een subsidie gegeven om vóór het toeristenseizoen 2022 een gebiedsapp te ontwikkelen waarmee bezoekers alternatieve routes kunnen gaan varen. Er kan nog zoveel meer ontdekt en verkend worden in onze prachtige Weerribben-Wieden. Dáár is genoeg ruimte op het water en zo verminder je de overlast in de Dorpsgracht.’

Gedrag van de gast

‘Teveel en te brede boten op te weinig water’ is een veelgehoord kritisch geluid in Giethoorn. Ook het gedrag van de gast, alsmede z’n stuurmanskunsten blijken een groeiende bron van ergernis. Zowel ondernemers als bewoners hameren op meer uitleg en educatie, omdat onvoldoende kennis van de vaarregels voor gevaarlijke situaties op het water zorgt. Daarnaast zou handhaving door de gemeente moeten zorgen voor meer toezicht op bijvoorbeeld drankgebruik en harde muziek aan boord.

Twee werkgroepen: om vrijuit mee te denken over het vervolg

Veel bewoners zijn bezorgd om de toekomstige leefbaarheid en veiligheid rondom de Dorpsgracht (als ook in Giethoorn-Noord). Dit komt ook doordat het aantal boten met dit vaarbeleid onbeperkt mag blijven groeien – en daarmee dus ook het aantal bezoekers. Maar ook ondernemers hebben hier moeite mee en pleiten voor een ander, in hun ogen eerlijker belastingsysteem waarbij ‘de gebruiker betaalt’. Zo wordt invoering van een vignetsysteem geopperd, waarmee de gemeente ook makkelijker toezicht zou kunnen houden.
Om aan alle geluiden ruimte te geven wil de gemeente dit voorjaar twee werkgroepen in het leven roepen. Eén voor ondernemers, één voor bewoners. Bram Harmsma: ‘Om écht met elkaar in gesprek te komen moet er onderling vertrouwen zijn. We geven beide belangengroepen zo de gelegenheid om vrijuit mee te denken en te praten over ideeën en acties voor Giethoorn.’