Transitievisie Warmte

In 2021 moet elke gemeente in Nederland een Transitievisie Warmte hebben vastgesteld. In deze Transitievisie Warmte staat hoe en wanneer elke buurt in de gemeente Steenwijkerland aardgasvrij wordt.

In de visie staat een overzicht van de alternatieven die mogelijk zijn voor het verwarmen van onze woningen en andere gebouwen. Welk alternatief uiteindelijk daadwerkelijk in een wijk of dorp wordt ingevoerd, wordt beschreven in zogenaamde Wijkuitvoeringsplannen. Wijkuitvoeringsplan in een wijk of dorp doen we samen met de inwoners.

Stoppen met het gebruiken van aardgas

Uiterlijk 2050 wordt in Nederland geen aardgas meer gebruikt om te koken en te verwarmen. Gaat u verhuizen of verbouwen, dan is het goed alvast te kijken of u stappen kunt zetten om uw woning aardgasvrij te maken. Dat hoeft niet in één keer. U kunt ook alvast van uw woning isoleren, een (hybride) warmtepomp aanschaffen en bijvoorbeeld vloerverwarming aanleggen. Wanneer u er dan klaar voor bent, kunt u ook de laatste stap zetten. Er zijn ook diverse subsidies en leningen.

Voor informatie over het aardgasvrij maken van uw woning kunt u een afspraak maken met een Energiecoach of bij het Infopunt Duurzaam Doen in Steenwijk langsgaan. Ook kunt u via het gemeentelijk energieloket, het Duurzaam Bouwloket, maatwerkadvies aanvragen. 

Wat betekent dit voor u en uw woning?

Welk alternatief, of welke combinatie van verschillende alternatieven, uiteindelijk gekozen wordt, wordt onderzocht in het Wijkuitvoeringsplan. Dit plan doorlopen we samen met inwoners en andere partijen om te kijken wat in hun wijk of dorp interessant en passend is. Wat voor uw wijk of dorp dus het uiteindelijke alternatief wordt voor aardgas, gaan we nog verder uitzoeken. Wilt u weten of u een bepaalde investering wel of niet moet maken, zoals bij het vervangen van uw cv-ketel? Kijk dan op onze pagina met veel gestelde vragen over aardgasvrij wonen. 

Transitievisie warmte

De Transitievisie Warmte is een beleidsdocument dat beschrijft hoe en wanneer de gemeente alle woningen en andere gebouwen aardgasvrij krijgt. Dat betekent dat per wijk / dorp wordt bekeken welk alternatief voor aardgas het meest interessant is en wanneer de woningen aardgasvrij kunnen worden. Een alternatief dat voor een bepaalde wijk of dorp het meest interessant is, hoeft niet per se voor elke woning de uiteindelijke oplossing te worden. Of dat het geval is, of dat andere technieken worden gebruikt, wordt uiteindelijk in de Wijkuitvoeringsplannen beschreven. Hierin wordt per wijk of dorp, samen met inwoners, gekeken naar de beste alternatieven. Wanneer een wijkuitvoeringsplan in uw wijk of dorp begint, stellen wij u hier uiteraard van tevoren van op de hoogte.
Sommige wijken en dorpen worden mogelijk voor 2030 al aardgasvrij en voor de rest wordt in de periode van 2030 tot 2050 onderzocht hoe ze aardgasvrij worden. 

De Transitievisie Warmte van Steenwijkerland heeft 4 uitgangspunten:

1. Het belangrijkste uitgangspunt is dat we beginnen met besparen. Alle energie die we niet gebruiken, hoeven we ook niet op te wekken.
2. Het tweede uitgangspunt is: we behouden het gasnet, waarbij we inzetten op groen gas, in combinatie met andere technieken. Groen gas is beperkt beschikbaar, dus slechts een deel van de huidige aardgasvraag kan worden vervangen door groen gas.
3. Het derde uitgangspunt is dat de gekozen alternatieven kostenneutraal zijn voor inwoners. De investeringen om uw woning aan te passen aan het nieuwe alternatief is niet hoger dan de besparing door dit alternatief.
4. Het laatste uitgangspunt is dat we het samen met bewoners doen. Om die reden zoeken we in elke wijk en elk dorp bewoners die mee willen denken over het aardgasvrij maken van hun wijk of dorp. 

Alternatieven voor aardgas

In de Transitievisie Warmte staan verschillende alternatieven voor aardgas genoemd. Naast groen gas, kunnen veel huizen ook over op een warmtepomp en kijken we in sommige wijken of een warmtenet mogelijk is. In de hieronder genoemde kaarten staan twee warmtestrategieën per wijk of buurt in beschreven. 

Let op: het gaat hier om een eerste inschatting. Of de hieronder beschreven alternatieven ook daadwerkelijk worden ingevoerd in de genoemde wijk of het genoemde dorp, wordt nog verder onderzocht. Dit doen we samen met onze inwoners.

Kaart met strategie Planbureau voor de Leefomgeving (PBL): Het PBL heeft een analyse gemaakt van alle buurten in Nederland, waarbij per buurt een schatting is gemaakt het goedkoopste alternatief voor aardgas. Goedkoopst betekent in dit geval dat de maatschappij als geheel de laagste kosten heeft bij het invoeren van dit alternatief. In een gebied met veel woningen dicht bij elkaar is een warmtenet de meest geschikte optie. Op de kaart is te zien dat dit voor een paar buurten in Steenwijkerland een mogelijk alternatief voor aardgas is. 

Voor buitenwijken en buurten in het buitengebied komen individuele oplossingen als beste alternatief naar voren. Dat betekent over het algemeen dat elke woning eerst voldoende geïsoleerd wordt en vervolgens met een warmtepomp wordt verwarmd. 

Kaart met strategie Groen gas: Deze kaart geeft een weergave per dorp of wijk van de inzet van groen gas als beste alternatief voor aardgas. Daarbij moet worden opgemerkt dat groen gas beperkt beschikbaar is. Om groen gas goed in te kunnen zetten, is het van belang in te zetten op isoleren en het gebruik van (hybride) warmtepompen.

Voor Steenwijkerland zijn er op die manier 4 manieren om de omslag naar aardgasvrij te maken:

• Warmtenet

In de industrie ontstaat soms warmte die een bedrijf niet kan gebruiken. Deze warmte kan soms wel gebruikt worden voor het verwarmen van woningen via een warmtenet. Andere manieren om warmte te leveren aan zo’n warmtenet zijn onder meer geothermie (warmte diep uit de aarde), aquathermie (warmte uit stromend water) en zonnethermie (warmte van de zon). Om een warmtenet te kunnen plaatsen, is het nodig dat veel woningen en andere gebouwen dicht bij elkaar staan. Omdat dit in onze gemeente weinig voorkomt, zijn er weinig buurten waar een warmtenet interessant of geschikt is. Waar wel een grote warmtebron aanwezig is in de buurt van woningen, willen we wel onderzoeken of dit kansrijk is. Daarnaast willen we kijken naar kleine warmtenetten, bijvoorbeeld voor een paar woningen tegelijk.

• Individuele oplossingen (warmtepompen)

Bij een lage bebouwingsdichtheid (weinig woningen in een groot gebied) en oudere woningen, zoals vaak in het buitengebied en kleine kernen het geval is, zijn individuele oplossingen meestal het meest geschikt. In het geval van een nieuwe woning bij een lage bebouwingsdichtheid kan gebruik gemaakt worden van warmte uit de lucht of bodem door middel van een warmtepomp. Dit noemen we een all-electric oplossing, dus een oplossing met alleen maar elektriciteit. Ook groen gas kan worden gezien als individuele oplossing, maar in dit geval bedoelen we vooral de warmtepomp.

• Groen gas

Biogas ontstaat door de vergisting van biomassa zoals mest, GFT-afval en rioolslib. Biogas kan echter niet zomaar op dezelfde manier gebruikt worden als aardgas. Hiervoor moet het worden opgewaardeerd naar groen gas, waardoor het dezelfde eigenschappen als aardgas heeft. Zo vraagt groen gas geen aanpassingen aan de bestaande gasleidingen en woningen. We kunnen hierdoor onze woning met gas blijven verwarmen. Dit klinkt aantrekkelijk, maar de benodigde biomassa is slechts beperkt aanwezig, waardoor we zuinig om moeten gaan met de inzet van groen gas. Extra maatregelen, zoals isoleren en hybride warmtepompen, zijn daarom de eerste stap.

• Groen gas in combinatie met een hybride warmtepomp

Omdat groen gas beperkt aanwezig is, is het belangrijk om woningen goed te isoleren om de warmtevraag te beperken. Daarnaast kan gebruik gemaakt worden van een hybride warmtepomp, die naast de cv-ketel kan worden geplaatst. Hierbij zorgt elektriciteit voor verwarming op de niet al te koude dagen en wordt alleen groen gas gebruikt als het buiten te koud is en voor verwarming van tapwater, voor onder meer douchen.